[Footnote 11: huius Germaniae\, _of this part of Germany_.]
[Footnote 12: qui ... sciat ... adierit\, Sec. 501.45.]
[Footnote 13: unum\, _only one_.]
[Footnote 14: crurum\, from crus\.]
[Footnote 15: pro\, _for, in place of_.]
[Footnote 16: elephantis\, Sec. 501.34.]
[Footnote 17: parcunt\. What case is used with this verb?]
[Illustration: VINEA]
LXXIII. THE STORMING OF A CITY
Publius pluris dies in Germania moratus[1] in Galliam rediit, et ad Caesaris castra se contulit. Ille quia moleste ferebat Gallos[2] eius regionis obsides dare recusavisse et exercitui frumentum praebere noluisse, constituit eis[3] bellum inferre. Agris vastatis, vicis incensis, pervenit ad oppidum validissimum quod et natura et arte munitum erat. Cingebatur muro viginti quinque pedes[4] alto. A lateribus duositum, praerupto fastigio ad planitiem vergegat; a quarto tantum[5] latere aditus erat facilis. Hoc oppidum oppugnare, [6]cum opus esset difficillimum, tamen constituit Caesar. Et castris munitis Publio negotium dedit ut res [7]ad oppugnandum necessarias pararet.
Romanorum autem oppugnatio est haec.[8] Primum turres aedificantur quibus milites in summum murum evadere possint[9]; vineae[10] fiunt quibus tecti milites ad murum succedant; plutei[11] parantur post quos milites tormenta[12] administrent; sunt quoque arietes qui murum et portas discutiant. His omnibus rebus comparatis, deinde [13]agger ab ea parte ubi aditus est facillimus exstruitur et cum vineis ad ipsum oppidum agitur. Tum turris in aggere promovetur; arietibus qui sub vineis conlocati erant murus et portae discutiuntur; ballistis, catapultis, reliquisque tormentis lapides et tela in oppidum coniciuntur. Postremo cum iam turris et agger altitudinem muri adaequant et arietes moenia perfregerunt,[14] signo dato milites inruunt et oppidum expugnant.
[Footnote 1: moratus\. Is this part. active or passive in meaning?]
[Footnote 2: Gallos\,
subj. acc. of the infins. recusavisse\ and
noluisse\. The indirect
statement depends upon moleste ferebat\.]
[Footnote 3: eis\, Sec. 501.15.]
[Footnote 4: pedes\, Sec. 501.21.]
[Footnote 5: tantum\, adv. _only_.]
[Footnote 6: cum ... esset\, a clause of concession, Sec. 501.46.]
[Footnote 7: ad oppugnandum\, a gerund expressing purpose.]
[Footnote 8: haec\, _as follows_.]
[Footnote 9: possint\,
subjv. of purpose. Three similar
constructions follow.]