Publius iam totum annum Romae morabatur[1] multaque urbis spectacula viderat et multos sibi[2] amicos paraverat.  Ei[3] omnes favebant; [4]de eo omnes bene sperare poterant.  Cotidie Publius scholas philosophorum et grammaticorum tanto studio frequentabat [5]ut aliis clarum exemplum praeberet.  Saepe erat cum patre in curia[6]; quae res effecit [7]ut summos rei publicae viros et audiret et videret.  Ubi [8]sedecim annos natus est, bullam[9] auream et togam praetextam more Romano deposuit atque virilem togam sumpsit.  Virilis autem toga erat omnino alba, sed praetexta clavum purpureum in margine habebat. [10]Deponere togam praetextam et sumere togam virilem erat res gratissima puero Romano, quod postea vir et civis Romanus habebatur.

[11]His rebus gestis Lentulus ad uxorem suam has litteras scripsit: 

[12]"Marcus Iuliae suae salutem dicit.  Si vales, bene est; ego valeo.  Accepi tuas litteras.  Has nunc Roma per servum fidelissimum mitto ut de Publio nostro quam celerrime scias.  Nam hodie ei togam virilem dedi.  Ante lucem surrexi[13] et primum bullam auream de collo eius removi.  Hac Laribus[14] consecrata et sacris factis, eum toga virili vestivi.  Interim plures amici cum multitudine optimorum civium et honestorum clientium pervenerant [15]qui Publium domo in forum deducerent.  Ibi in civitatem receptus est et nomen, Publius Cornelius Lentulus, apud civis Romanos ascriptum est.  Omnes ei amicissimi fuerunt et magna[16] de eo praedicunt.  Sapientior enim aequalibus[17] est et magnum ingenium habet. [18]Cura ut valeas.”

    [Footnote 1:  morabatur\, translate as if pluperfect.]

    [Footnote 2:  sibi\, _for himself_.]

    [Footnote 3:  Ei\, why dat.?]

    [Footnote 4:  de ... poterant\, in English, _all regarded him as a
    very promising youth;_ but what does the Latin say?]

    [Footnote 5:  ut ... praeberet\, Sec. 501.43.]

    [Footnote 6:  curia\, a famous building near the Roman Forum.]

    [Footnote 7:  ut ... audiret et videret\, Sec. 501.44.]

    [Footnote 8:  sedecim, etc.\, cf. p. 210, l. 5, and note.]

    [Footnote 9:  bullam\, cf. p. 210, l. 3, and note 4.]

    [Footnote 10:  These infinitive clauses are the subject of erat\. 
    Cf.  Sec. 216.]

    [Footnote 11:  His rebus gestis\, i.e. the assumption of the _toga
    virilis_ and attendant ceremonies.]

    [Footnote 12:  Compare the beginning of this letter with the one on
    page 206.]

    [Footnote 13:  surrexi\, from surgo\.]

    [Footnote 14:  The Lares were the spirits of the ancestors, and were
    worshiped as household gods.  All that the house contained was
    confided to their care, and sacrifices were made to them daily.]

    [Footnote 15:  qui ... deducerent\, Sec. 350.]