[Footnote 1: This story
is fiction with certain historical facts in
Caesar’s career as a
setting. However, the events chronicled might
have happened, and no doubt
did happen to many a Roman youth.]
[Footnote 2: A Roman
had three names, as, Publius\ (given name),
Cornelius\ (name of the
gens or clan), Lentulus\ (family name).]
[Footnote 3: Abl. of
source, which is akin to the abl. of
separation (Sec. 501.32).]
[Footnote 4: virtute\, Sec. 501.24.]
[Footnote 5: ruri\, Sec. 501.36.1.]
[Footnote 6: milia\, Sec. 501.21.]
[Footnote 7: passuum\, Sec. 501.11.]
[Footnote 8: conspici\,
infin. with poterant, Sec. 215. Consult the
map of Italy for the approximate
location of the villa.]
[Footnote 9: aestate\, Sec. 501.35.]
[Footnote 10: How are
the forms of sum\ translated when they
precede the subject?]
[Illustration: CASA ROMANA]
LXII. HIS LIFE ON THE FARM
Huius villae Davus, servus Marci, est vilicus[1] et cum Lesbia uxore omnia curat. Vilicus et uxor in casa humili, mediis in agris sita, habitant. A prima luce usque ad vesperum se[2] gravibus laboribus exercent ut omni res bene gerant.[3] Plurima enim sunt officia Davi et Lesbiae. Vilicus servos regit ne tardi sint[3]; mittit alios qui agros arent,[3] alios qui hortos inrigent,[3] et opera in[4] totum diem imponit. Lesbia autem omnibus vestimenta parat, cibum coquit, panem facit.
Non longe ab horum casa et in summo colle situm surgebat domicilium ipsius domini dominaeque amplissimum. Ibi pluris annos[5] Publius cum matre vitam felicem agebat; nam pater eius, Marcus, in terris longinquis gravia rei publicae bella gerebat nec domum[6] reverti poterat. Neque puero quidem molestum est ruri[7] vivere. Eum multae res delectant. Magnopere amat silvas, agros, equos, boves, gallinas, avis, reliquaque animalia. Saepe pluris horas[8] ad mare sedet quo[9] melius fluctus et navis spectet. Nec omnino sine comitibus erat, quod Lydia, Davi filia, quae erat eiusdem aetatis, cum eo adhuc infante ludebat, inter quos cum annis amicitia crescebat. Lydia nullum alium ducem deligebat et Publius ab puellae latere raro discedebat. Itaque sub claro Italiae sole Publius et Lydia, amici fidelissimi, per campos collisque cotidie vagabantur. Modo in silva finitima ludebant ubi Publius sagittis[10] celeribus avis deiciebat et Lydia coronis variorum florum comas suas ornabat; modo aquam et cibum portabant ad Davum servosque defessos qui agros colebant: modo in casa parva aut horas lactas in ludo consumebant aut auxilium dabant Lesbiae, quae cibum viro et servis parabat vel alias res domesticas agebat.