esse rebatur. 27.  Sed subiectam putant omnibus sine ulla specie atque carentem omni illa qualitate—­faciamus enim tractando usitatius hoc verbum et tritius—­materiam quandam, ex qua omnia expressa atque efficta sint:  quae tota omnia accipere possit omnibusque modis mutari atque ex omni parte, eoque etiam interire non in nihilum, sed in suas partis, quae infinite secari ac dividi possint, cum sit nihil omnino in rerum natura minimum quod dividi nequeat:  quae autem moveantur, omnia intervallis moveri, quae intervalla item infinite dividi possint. 28.  Et cum ita moveatur illa vis, quam qualitatem esse diximus, et cum sic ultro citroque versetur, materiam ipsam totam penitus commutari putant et illa effici, quae appellant qualia, e quibus in omni natura cohaerente et continuata cum omnibus suis partibus effectum esse mundum, extra quem nulla pars materiae sit nullumque corpus, partis autem esse mundi omnia, quae insint in eo, quae natura sentiente teneantur, in qua ratio perfecta insit, quae sit eadem sempiterna:  nihil enim valentius esse a quo intereat:  29. quam vim animum esse dicunt mundi eandemque esse mentem sapientiamque perfectam, quem deum appellant, omniumque rerum, quae sunt ei subiectae, quasi prudentiam quandam, procurantem caelestia maxime, deinde in terris ea, quae pertinent ad homines:  quam interdum eandem necessitatem appellant, quia nihil aliter possit atque ab ea constitutum sit, inter quasi fatalem et immutabilem continuationem ordinis sempiterni:  non numquam eandem fortunam, quod efficiat multa improvisa ac necopinata nobis propter obscuritatem ignorationemque causarum.

VIII. 30.  Tertia deinde philosophiae pars, quae erat in ratione et in disserendo, sic tractabatur ab utrisque.  Quamquam oriretur a sensibus, tamen non esse iudicium veritatis in sensibus.  Mentem volebant rerum esse iudicem:  solam censebant idoneam cui crederetur, quia sola cerneret id, quod semper esset simplex et unius modi et tale quale esset.  Hanc illi [Greek:  idean] appellabant, iam a Platone ita nominatam, nos recte speciem possumus dicere. 31.  Sensus autem omnis hebetes et tardos esse arbitrabantur, nec percipere ullo modo res eas, quae subiectae sensibus viderentur, quae essent aut ita parvae, ut sub sensum cadere non possent, aut ita mobiles et concitatae, ut nihil umquam unum esset constans, ne idem quidem, quia continenter laberentur et fluerent omnia.  Itaque hanc omnem partem rerum opinabilem appellabant. 32.  Scientiam autem nusquam esse censebant nisi in animi notionibus atque rationibus:  qua de causa definitiones rerum probabant, et has ad omnia, de quibus disceptabatur, adhibebant.  Verborum etiam explicatio probabatur, id est, qua de causa quaeque essent ita nominata, quam [Greek:  etymologian] appellabant:  post argumentis et quasi rerum notis ducibus utebantur ad probandum et ad concludendum id, quod explanari volebant:  itaque tradebatur omnis dialecticae disciplina, id est, orationis ratione conclusae.  Huic quasi ex altera parte oratoria vis dicendi adhibebatur, explicatrix orationis perpetuae ad persuadendum accommodatae. 33.  Haec erat illis disciplina a Platone tradita:  cuius quas acceperim mutationes, si voltis, exponam.  Nos vero volumus, inquam, ut pro Attico etiam respondeam.