{47} The English Channel.

{53} Hesperus, the evening star.

{101} Caveri.—­Afon yn Ngorllewin Hindostan, a lifa heibio Trichinopoly, claddfa yr Esgob Heber, ac a ymarllwysa i for Coromandel wrth Tranquebar.

{102a} Ganges—­prif afon India—­gwrthddrych addoliad y Brahminiaid.  Cyffredin ydyw i wragedd daflu eu mabanod i’w thonnau er mwyn boddio y duw Himalaya, a elwir yn Dad y Ganges.

{102b} Y Malwah.—­Rhes o fynyddoedd uchel yng nghanol Hindostan.  Nid yw cyngor na cherydd Prydeiniaid yn gallu rhwystro yr arfer greulon gynhwynol o losgi gweddwon byw gyda’u gwyr meirw.

{102c} Nid anghyffelyb Hindostan i drionglyn, Coromandel, Tickree, a Bengal, ydynt y conglau.

{102d} Tybir bod tua 40,000 o Gristionogion, ond bod mwy na’u hanner yn Babyddion, yn y Carnatic.  Nid yw prin werth crybwyll mai un o hil dyscyblion Swartz, cenadwr enwog tua chan’ mlynedd yn ol, ydyw yr Hindoo a ddychymyga yr Alarnad.

{103a} Angeu disyfyd a gymerodd Heber ymaith tra y mwynhai drochfa dwymn.  Y dydd o’r blaen—­y Sabbath—­cyflawnai ddyledswyddau ei daith esgobawl.

{103b} Juggernaut—­un o eilunod pennaf Hindostan.  Ar ei gylchwyl llusgir ef ar gert enfawr i ymweled a’i hafoty.  Ymdafla miloedd o’i addolwyr dan ei olwynion trymion, ac yno y llethir hwynt.

{104a} Gauts—­mynyddoedd uchel wrth Travancore, penrhyn deheuol.—­Himalaya, mynyddoedd uwch, wrth Cashgur, penrhyn gogleddol Hindostan.

{104b} Llwyni Academus.  Nid oes ond a wypo a ddichon ddychymygu y parch a dalwyd yn Rhydychen i Heber, ar parch a delir eto i’w enw.  Yno y daeth gyntaf i wydd yr oes drwy ei Balestine, a gyfieithwyd i’r Gymraeg mor ardaerchog gan yr unig wr cyfaddas i’r gorchwyl—­yr enwocaf Gymro, Dr. Pughe.

{105} Hodnet—­yn Amwythig—­yno y cyflawnai Heber swydd Bugail Cristionogol yn ddifefl hyd ei symudiad i India.