Cynhwysiad.
[Ceisiwyd trefnu’r darnau mor agos ag y gellid i’w trefn amseryddol.]
I. Y Wyddgrug. 1797-1824.
Iddo Ef
Angau
Cymdeithas Caer
Dau Englyn Priodas
Genedigaeth Iorwerth II.
Cerdd Gwyliedydd y Wyddgrugr
Llwydd Groeg
Eisteddfod Caerwys
Dafydd Ionawr
Gwyl Ddewi
Eisteddfod y Wydderug
Rhywun
Maes Garmon
II. Aberiw. 1824.
Bywyd yn Aberiw
Ifor Ceri
Emyn Pasg
Englyn i Ofyddes
A Pha Le Mae? (Cyf.)
Eisteddfod y Trallwm
Caroline
Beddargraff
Bugeilgerdd
Yr Hen Amser Gynt
I —
Gadael Rhiw
III. Rhydychen. 1825-1828.
At Gyfaill
College Life
At Lenor
Telyn Cymru
At ei Rieni
Cywydd y Gwahawdd
Disadvantages and Aims
Calvinism
At ei Fam, pan oedd Weddw
Cwyn ar ol Cyfaill
Marwolaeth Heber
Seren Bethlehem
IV. BLYNYDDOEDD eraill. 1828-1840.
At Manor Deifi
Cathl yr Eos
Abad-dy Tintern
Can Gwraig y Pysgotwr
Y Ddeilen Grin
Y Darluniau.
ALUN
“Does destyn gwiw i’m
can,
Ond cariad f’ Arglwydd glan.”
COLOFN maes Garmon—S. Maurice Jones.
Cartref mebyd alun—S. Maurice Jones.
Castell Conwy {1a}
“Ar furiau tref ai rhaid trin
Anhoff astalch a ffestin?”
MARATHON
“Gwnawn weunydd a llwynydd
llon,
Mawr hwythau, fel Marathon”
Caerwys {1b}
“Lluman arfoll Minerfa
Sydd uwch Caerwys ddilys dda.”
Rhywun {1c}
“Gwyn ac oer yw eira Berwyn.”
UN O HEOLYDD CAERWYS
“Hawddamor bob gradd yma, orwych feirdd.”
Yr amser gynt {1d}
“Bu’n hoffi mi, wrth
deithio ’mhell
Gael croesaw ar fy hynt.”
GWRAIG Y PYSGOTWR
“Dwndwr daear sydd yn darfod,
Cysga dithau ar dy dywod.”
Rhai Geiriau.
[Lle rhoddir yr esboniad yn Saesneg, dealler mai esboniad Alun ei hun yw hwnnw.]
Abred, ystad dadblygiad trwy gyfnod drwg anelwig i ddynoliaeth hapus; “treiglo abred,” mynd trwy holl dro trawsfudiad.
Arfeddyd, bwriad, amcan.
Balawg, uchel.
Brathawg, apt to stab, assassinating.
Breila, breilw, rhosyn.
Breyr, uchelwr, gwrda, barwn.
Callawr, crochan.
Deddyw, daeth.
Diachreth, di-gryn, cadarn.
Diarynaig, hero
Digrawn, llifol, heb gronni
Digyrrith, hael, caredig.
Dyheuent, gasping for breath.