Ond Duw’r hedd o’i ryfedd rad,
Yn ’diwedd, roi wrandawiad
I’w blant,—pan godent eu bloedd,
Dan ofid hyd y nefoedd:
O Scio wylo, alaeth,
I’w glustiau’n ddiau a ddaeth;
A rhoes, Ior y Groes, ar gri,
Dyst eirian o’i dosturi;
D’ai’n gymorth, da borth di-baid,
Nes i ryw’r Nazareaid,
Rai marwawl, er eu muriau,
Ac erfyn eu gelyn gau.
Angylion, genadon gwynion gannoedd,
Gyrrai i’w llywiaw, y gorau lluoedd,
Rhwygent y muriau, rhoi gwynt y moroedd
I’r ddi-ofn daran, hwyl ar ddyfnderoedd,
Llu’r Proffwyd dan arswyd oedd—pan
welent,
Hwy draw a gilient i eu dirgeloedd.
Yn awr (a Duw’n ei wiriaw)
Golygwn ddwthwn a ddaw,—
Pan deflir, lluchir i’r llawr
Ddu arfawg anghrist ddirfawr;
A phan gair, yn hoff ei gwedd,
Gaer enwawg i’r gwirionedd:
Drwy reol gwydrau’r awen,
Draw’r llwydd a welaf drwy’r llen;—
Llwydd oesoedd lluoedd Iesu,
Pan gant y feddiant a fu
O ddiwall wlad addewid,
Heb gaethder, llymder, na llid.
Gyrr y Dwyrain, ac oer ia diroedd
Y dwfn eira, eu di-ofn yrroedd;
Gyrr y Deau hithau ei hieithoedd,
A Gorllewin ei gorau lluoedd;
Un fwriad a niferoedd—y fawr-blaid
O Groesadiaid, ac eres ydoedd.
Bydd ar dyrau Salem furiau,
Y banerau yn ben arwydd,
I’r tylwythau, ar eu teithiau
I le’u tadau, olud dedwydd;
Ar Fosciaid y blaid heb lwydd,—dyrchefir
Ac eres welir y Groes hylwydd.
A thi, Roeg, a’th ddaear wych,
A’th awyr brydferth hoew-wych,
A welir eto eilwaith,
Fal gynt, er rhyfelawg waith,
Yn llwyddo’n fronlle addysg,
A lle llawn pob dawn a dysg;
Byddi, heb nam, yn fam faeth
I rinwedd—i wroniaeth—
I ddidwyll gelfyddydau,
Pob llwydd, a wna pawb wellhau;
I bob mad gariad gwladawl,
A fu gynt dy fwya’ gwawl.
Ac iawn adferir, gwnn, dy furiau,
Dy awen, llwynydd, dy winllanau,
Dy brif-ysgolion, dirion dyrau,
Lleoedd doethion ddynion o ddoniau;
Sparta hen, Athen hithau—a gant lwydd,
A fydd ddedwydd o gelfyddydau.
Darlunir hyd ar lenni,
A mynnir, gwn, o’th meini
Gelfyddyd byd heb oedi;
Y dynion a adweini,
Yn rhediad eu mawrhydi,
Yn eil-oes, gwnn, a weli;
Eu cerf-ddelwau, lluniau llawn,
Fodd uniawn, a feddieni.
Llwydd, llwydd, a dawn rwydd, dan ryddid—eto
Iti a chalondid:
Yn y byd hwn, na boed tid
Dan nefoedd yn dynn ofid.
Ond aed (ac O! nad oeded)—lywodraeth
Ddi-ledryw gwlad
Alffred,
A’i moliant i ymweled
A thir y Gryw, a thrwy Gred.
Y Rhyddid sydd gyd-raddawl,—oll hydrefn
A llywodraeth
wladawl,
Sydd dda;—a chyd-gerdda
gwawl
Gair yr Iesu, gwir rasawl.
A llwydd Dduw iddi, a lleoedd heddwch,
Gyrred allan o’i gaerau dywyllwch:
I ni y mae digon yma o degwch
Gael in’, a’i hurddas, Gwalia’n
ei harddwch;
Nes troi’n glynnau’n fflamau fflwch,—a’n
creigiau,
Llonned ei dyddiau’n llen a dedwyddwch.