Fal hyn o bob dyffryn deg,
Ac ynys a gylch gwaneg;
O’r tyrau muriau mawrion,
Mannau dysg a min y donn,—­
Y glau Awen a glywodd
Y llais, a’r adlais a rodd
Groeg hen, yn gwiriaw cynnydd
Ei golau ddawn ac ail ddydd.

Ar ystlysau ei mynyddau,
A’i ffynhonnau hoff yn unawl,
Gwelwyd chwithau, a’ch telynau,
Hen dduwiesau hoen ddewisawl;
Yn galw o’i nych i’w goleu’n ol—­eich gwlad,
Ac iawn fwriad, a gwe anfarwawl.

Ac wrth wych adlais, a gwyrth eich odlau,
Cysgodolion y diwydion dadau,
Yr aml areithwyr, y milwyr hwythau,
Gwyr fu o ddinam ragoraf ddoniau,
A neidiant, beiddiant o’u beddau,—­a’u plant
A iawn gynhyrfant hwy i gain arfau.

Mae Pindar, oedd gar gorwyllt,
A dawn ei gan o dan gwyllt;
Tyrtaeus yn troi tuedd,
I roi clod i wyr y cledd: 
“O! (meddant,) p’le mwy addien,
Yn gwrr c’oedd, nag yw’n Groeg hen? 
Ein gwlad fwyn, o glod a fu,
Unwaith, yn mawr dywynnu,
Eto’i gyd ytyw a’i gwedd,
A’i rhannau yn llawn rhinwedd: 
Ym mro bon y mae hir haf,
Ber awel a byrr aeaf. 
Yr haul y sy’n rheoli,
Heb roi haint, ar ei bro hi;
Mae nos, yn ei mynwesydd,
Megis chwaer ddisglaer i ddydd;
Aml y lle, ym mol ei llawr,
A mannau’r harddaf mynawr;
Hemaetus felus y fydd,
A diliau mel ei dolydd;
A’i ffrwythydd gwinwydd, fal gynt,
Di-odid mai da ydynt. 
Holl natur bur heb wyro,
Sy’r un fraint i’r seirian fro,
A phan oedd, yn hoff ei nerth,
Briod-fan pob dawn brydferth.

“Yma gwir Ryddid, a’i myg aur roddion,
Sef celfyddydau a doniau dynion: 
Rhin a roi eil-oes i’r hen wrolion,
A gair odiaethawl i’w gorau doethion,
A wnaent gynt i helynt hon—­anrhydedd,
Ynt, (ddi-hoff agwedd) o tan ddiffygion.”

Wrth eu haraith, effaith ddig,
Dawn y wlad, yn weledig,
Fal yspryd tanllyd o’u tu,
A wnae’n anadl enynnu,—­
Gan ddangos, yn achos Ner,
A’i fendith, a’i gyfiawnder,
Y mawr fri o dorri’r did,
I ymroddi am Ryddid.

Pwy ar alwad, a piau wroliaeth,
Ni ddaw i’w dilyn, a nawdd o’i dalaeth,
A rhin fal arwyr yr hen filwriaeth,
Draw a hwylient i Droia ehelaeth,
Os y goll o Ryddid sy’ gwaeth—­na’r hen
Golled o Helen, gai hyll hudoliaeth?

Hen anghrist, un athrist oedd,
O’r tu arall i’r tiroedd,
A gododd,—­gwaethodd drwy’r gad,
Ar filoedd i’w rhyfeliad: 
Un oedd o’r rhai aneddant
Uffern boeth yn ei ffwrn bant,—­
Hoffai lid a gofid gau,
A’i llwydd ydoedd lladdiadau;
Seirph tanllyd, gwaedlyd eu gwedd,
Gwenwynig, (gwae anhunedd)
Ei gwallt oedd,—­a gwyllt eiddig,
Rhag hedd oedd dannedd ei dig;
Ei llygaid yn danbaid des
Oedd uffernawl ddwy ffwrnes;
A’u sylwedd, o’r iseloedd,
A’u mawr lid, tra marwawl oedd.

O! pa ryfel, a’i uchel ochain,
Dial a’i ofid, a dolefain,
O’i chodiad irad yn y Dwyrain,

’Fu’r un baich i fawrion a bychain;
Baban a mam (un ddamwain) lle cafodd,
Dieneidiodd o dan ei hadain.