suam facient; non ad Ecclesiae bonum promovendum, sed
expilandum; quaerentes, quod Paulus ait, “non
quae Jesu Christi, sed quae sua,” non domini
thesaurum, sed ut sibi, suisque thesaurizent.
Nec tantum iis, qui vilirrie fortunae, et abjectae,
sortis sunt, hoc in usu est: sed et medios, summos
elatos, ne dicam Episcopos, hoc malum invasit. [2097]
“Dicite pontifices, in sacris quid facit aurum?”
[2098]"summos saepe viros transversos agit avaritia,”
et qui reliquis morum probitate praelucerent; hi facem
praeferunt ad Simoniam, et in corruptionis hunc scopulum
impingentes, non tondent pecus, sed deglubunt, et quocunque
se conferunt, expilant, exhauriunt, abradunt, magnum
famae suae, si non animae naufragium facientes; ut
non ab infimis ad summos, sed a summis ad infimos malum
promanasse videatur, et illud verum sit quod ille olim
lusit, “emerat ille prius, vendere jure potest.
Simoniacus enim” (quod cum Leone dicam) “gratiam
non accepit, si non accipit, non habet, et si non habet,
nec gratus potest esse;” tantum enim absunt
istorum nonnulli, qui ad clavum sedent a promovendo
reliquos, ut penitus impediant, probe sibi conscii,
quibus artibus illic pervenerint. [2099]"Nam qui ob
literas emersisse illos credat, desipit; qui vero
ingenii, eruditionis, experientiae, probitatis, pietatis,
et Musarum id esse pretium putat” (quod olim
revera fuit, hodie promittitur) “planissime
insanit.” Utcunque vel undecunque malum
hoc originem ducat, non ultra quaeram, ex his primordiis
caepit vitiorum colluvies, omnis calamitas, omne miseriarum
agmen in Ecclesiam invehitur. Hinc tam frequens
simonia, hinc ortae querelae, fraudes, imposturae,
ab hoc fonte se derivarunt omnes nequitiae. Ne
quid obiter dicam de ambitione, adulatione plusquam
aulica, ne tristi domicaenio laborent, de luxu, de
foedo nonnunquam vitae exemplo, quo nonnullos offendunt,
de compotatione Sybaritica, &c. hinc ille squalor
academicus, “tristes hac tempestate Camenae,”
quum quivis homunculus artium ignarus, hic artibus
assurgat, hunc in modum promoveatur et ditescat, ambitiosis
appellationibus insignis, et multis dignitatibus augustus
vulgi oculos perstringat, bene se habeat, et grandia
gradiens majestatem quandam ac amplitudinem prae se
ferens, miramque sollicitudinem, barba reverendus,
toga nitidus, purpura coruscus, supellectilis splendore,
et famulorum numero maxime conspicuus. “Quales
statuae” (quod ait [2100]ille) “quae sacris
in aedibus columnis imponuntur, velut oneri cedentes
videntur, ac si insudarent, quum revera sensu sint
carentes, et nihil saxeam adjuvent firmitatem:”
atlantes videri volunt, quum sint statuae lapideae,
umbratiles revera homunciones, fungi, forsan et bardi,
nihil a saxo differentes. Quum interim docti viri,
et vilae sanctioris ornamentis praediti, qui aestum
diei sustinent, his iniqua sorte serviant, minimo
forsan salario contenti, puris nominibus nuncupati,
humiles, obscuri, multoque digniores licet, egentes,
inhonorati vitam privam privatam agant, tenuique sepulti